Verzamelzucht; wat is het en wat zijn de kenmerken?

Gepubliceerd op:
April 28, 2022

De aandachtsgebieden waar wij ons bij 1forCare veel mee bezig houden zijn ADHD/ADD, Verzamelzucht, ASS, Burn-Outs, Conversiestoornissen en Angst- en paniekstoornissen. Het zijn benamingen die je mogelijk eerder voorbij hebt zien komen, maar wat houden ze precies in? In deze blog gaan we in op het tweede genoemde aandachtsgebied: verzamelzucht.

Wat is verzamelzucht? 

Verzamelzucht wordt ook wel verzamelstoornis, verzamelwoede of ‘hoarding’ genoemd. Iemand die last heeft van deze stoornis heeft aanhoudende moeite met het weg doen van bezittingen. Denk je nu góh, mijn kast hangt vol met kleding die ik niet meer draag - heb ik dan verzamelzucht? Het simpele antwoord is nee. Bij mensen met verzamelzucht gaat het wegdoen van spullen samen met een sterk gevoel van lijden. Heel naar dus… Dit leidt uiteindelijk tot het behouden van een (te) grote hoeveelheid spullen. Woonruimtes van personen die aan deze stoornis lijden komen overvol te staan. Daardoor kunnen ze soms nog nauwelijk voor hun eigenlijke functie gebruikt worden. 

Wie kan een verzamelstoornis krijgen?
De eerste verschijnselen van dwangmatig verzamelen kunnen zich al tussen de 11 en 15 jaar voordoen. De stoornis blijft (meestal) aanhouden tot in de latere levensjaren. De eerste belemmeringen worden rond het 25e levensjaar ervaren. Nog eens 10 jaar later, rond het 35e levensjaar, beginnen de serieuzere moeilijkheden. Verzamel kenmerken zijn het meest voorkomend op oudere leeftijden; van 55 tot 94 jaar. Een traumatische gebeurtenis kan de trigger zijn van deze stoornis. Ook wordt gezien dat bij ongeveer de helft van de mensen een familielid aan dezelfde stoornis lijdt, wat duidt op erfelijkheid. 

Wat zijn de kenmerken van verzamelzucht?
Er zijn een aantal direct zichtbare kenmerken, zoals een overvol huis, maar ook kenmerken die een stuk minder makkelijk te bepalen zijn. De diagnose van verzamelzucht kan dan ook enkel door een specialist worden vastgesteld. De kenmerken zijn als volgt: 

  • Moeite om bezittingen weg te doen, ongeacht de werkelijke (financiële of emotionele) waarde;
  • Sterk lijden wanneer een voorwerp moet worden weggedaan;
  • Overvolle woonruimtes, bezittingen staan in de weg;
  • De focus op het verzamelen zorgt voor beperkingen op andere levensgebieden, zoals bijvoorbeeld het sociale leven of op werk;
  • De drang wordt niet veroorzaakt door een somatische aandoening (zoals hersenbeschadiging).

Hoe kan verzamelzucht behandeld worden?
Er is geen simpel ‘wondermiddel’ om verzamelzucht te behandelen. Soms worden medicijnen gebruikt in de behandeling van deze stoornis, maar de resultaten hiervan zijn zeer wisselend en dus niet altijd effectief. Wat wel kan helpen is cognitieve gedragstherapie. Hierbij werkt een behandelaar nauw samen met de persoon in kwestie. Samen proberen zij bezittingen op te ruimen of weg te doen, helderheid te krijgen over de betekenis van bezittingen en de neiging te beheersen om nog meer voorwerpen te verzamelen. 


Herken jij jezelf of één van jouw naasten in bovenstaande kenmerken? Vul dan ons contactformulier in. Wij helpen je graag om samen de structuur in jouw leven terug te vinden.